วันสากลเพื่อยุติการเกลียดกลัวผู้มีความหลากหลายทางเพศ (IDAHOBIT): ราชการไทยต้องเลิกกีดกันคนด้วยคำว่า “โรคกะเทย”

Social sharing

17 พฤษภาคมของทุกปีคือวัน #IDAHOBIT หรือวันสากลเพื่อยุติการเกลียดกลัวคนรักเพศเดียวกัน คนรักสองเพศ และคนข้ามเพศ (International Day Against Homophobia, Biphobia, and Transphobia)

ในยุคที่สังคมโลกมีแนวโน้มเปิดกว้างต่อความหลากหลายทางเพศมากขึ้น ขณะที่ประเทศไทยเองก็กำลังจะมีกฎหมายสมรสเท่าเทียมประกาศใช้เร็วๆ นี้ แต่หน่วยงานราชการไทยบางแห่งกลับยังคงกีดกันการรับสมัครพนักงานราชการทั่วไปด้วยคำว่า “โรคกะเทย”

วันนี้ที่พรรคก้าวไกล ธัญวัจน์ กมลวงศ์วัฒน์ – Tunyawaj Kamolwongwat สส.บัญชีรายชื่อ ได้รับหนังสือร้องเรียนจากคุณลฎาภา ณภาศิริ บุคคลผู้มีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งพบว่าการประกาศรับสมัครบุคลากรของสำนักงานปลัดกระทรวงกลาโหมเมื่อวันที่ 6 ก.พ. 2567 เพื่อเป็นพนักงานราชการทั่วไป ตำแหน่งพนักงานรวบรวมและเตรียมข้อมูล ยังมีการระบุคุณสมบัติต้องห้ามข้อหนึ่งว่าต้องไม่เป็น “โรคกะเทย (Hermaphrodism)” แต่ไม่มีการระบุรายละเอียดเพิ่มเติมถึงความหมายของโรคดังกล่าว ซึ่งถือเป็นการเลือกปฏิบัติและกีดกันด้วยเหตุแห่งเพศ

ธัญวัจน์ให้ข้อมูลว่า คุณสมบัติต้องห้ามนี้อ้างอิงมาจากกฎกระทรวงกลาโหมฉบับที่ 74 (พ.ศ. 2540) ที่ระบุถึงโรค สภาพร่างกาย หรือสภาพจิตใจที่ไม่สามารถรับราชการทหารได้ โดยในมุมมองทางการแพทย์ปัจจุบันให้คำนิยาม “Hermaphrodism” ว่าหมายถึงบุคคลที่มีอวัยวะสืบพันธุ์ของทั้งเพศหญิงและเพศชายอยู่ในตนเอง หรือบุคคลที่บางอวัยวะเป็นเพศชายแต่บางอวัยวะเป็นเพศหญิง หรือมีไม่ชัดเจน ทำให้แพทย์ไม่สามารถตัดสินได้ว่าบุคคลนั้นเป็นเพศชายหรือเพศหญิง

อาจกล่าวได้ว่า Hermaphrodism เป็นกลุ่มย่อยหนึ่งที่มีพัฒนาการทางเพศแตกต่างจากเพศชายหรือเพศหญิง และอยู่ภายใต้ร่มของบุคคลอินเตอร์เซ็กซ์ (Intersex)

ถึงแม้กลุ่มคนดังกล่าวจะมีเพศทางกายภาพที่แตกต่างจากคนทั่วไปในสังคม แต่ความแตกต่างนี้ไม่เกี่ยวข้องใดๆ กับประสิทธิภาพในการทำงานตามตำแหน่งที่สำนักงานปลัดกระทรวงกลาโหมประกาศรับสมัคร เพราะเป็นพนักงานราชการทั่วไปที่มีหน้าที่รวบรวมและเตรียมข้อมูล ไม่ได้รับราชการทหารที่มีการกำหนดคุณลักษณะทางกายภาพไว้ชัดเจน

ดังนั้น สำนักงานปลัดกระทรวงกลาโหมต้องตอบคำถามให้ชัดว่า การประกาศรับสมัครพนักงานราชการทั่วไปโดยใช้หลักเกณฑ์เดียวกับการรับสมัครทหารนั้นเหมาะสมหรือไม่ มีความเกี่ยวข้องกับประสิทธิภาพการทำงานอย่างไร

ถ้าพิสูจน์ได้ชัดเจนแล้วว่าไม่มีความเกี่ยวข้องกันก็ควรยกเลิกคุณสมบัติข้อนี้ไปเสีย ยกเลิกการเลือกปฏิบัติและกีดกันด้วยเหตุแห่งเพศได้แล้ว!

ธัญวัจน์ย้ำว่า เนื่องจากวันนี้เป็นวัน IDAHOBIT กลุ่ม Hermaphrodism หรืออินเตอร์เซ็กซ์เป็นกลุ่มคนที่ถูกพูดถึงน้อย และมีอุปสรรคจากการถูกกีดกันและเลือกปฏิบัติด้วยเหตุแห่งเพศอย่างหนักหน่วง เนื่องจากผู้คนยังขาดความเข้าใจในความหลากหลาย ภายใต้สังคมที่อยู่ในระบบสองเพศมาโดยตลอด

ขณะนี้ธัญวัจน์และคณะทำงานของพรรคก้าวไกลกำลังร่วมมือกับภาคประชาสังคม เดินหน้ายกร่าง พ.ร.บ.การแก้ไขคำนำหน้านามและการระบุเพศฉบับใหม่ เพื่อเตรียมยื่นเข้าสู่สภาฯ อีกครั้งในสมัยประชุมที่จะถึงนี้ โดยมีหลักการสำคัญคือการเคารพเจตจำนงในการกำหนดเพศของตนเอง รวมถึงสิทธิของบุคคลอินเตอร์เซ็กซ์ที่จะไม่ถูกแพทย์ตัดสินใจเลือกเพศให้ตั้งแต่กำเนิด

“เพราะเรื่องเพศคือลมหายใจและย่างก้าวในการดำเนินชีวิต เจตจำนงที่ต้องการจะดำรงอยู่ในเพศใดจึงเป็นสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน”